ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਅਤੇ ਗਡਵਾਸੂ ਦੀਆਂ ਯਾਦਾਂ

ਡਾ. ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ (ਸ਼ਿਕਾਗੋ)
(ਸਾਬਕਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਪੀ.ਏ.ਯੂ.)
ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸੰਸਥਾ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਨੀਂਹ `ਤੇ ਬਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ 1962 ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਕੈਰੋਂ, ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ, ਕੇਂਦਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰੀ ਸੀ. ਸੁਬਰਾਮਨੀਅਮ; ਇਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪੀ.ਐਨ. ਥਾਪਰ (ਆਈ.ਸੀ.ਐਸ.) ਤੇ ਦੂਜੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਐਮ.ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ (ਆਈ.ਸੀ.ਐਸ.) ਅਤੇ ਚੋਟੀ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਡਾ. ਦਿਲਬਾਗ ਸਿੰਘ ਅਟਵਾਲ (ਕਣਕ ਪਾਲਕ, ਸੋਨਾ ਕਲਿਆਣ), ਡਾ. ਨੌਰਮਨ ਬੌਰਲਾਘ (ਅਮਰੀਕੀ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪਿਤਾ), ਡਾ. ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਖੁਸ਼ (ਚੌਲ ਪਾਲਕ), ਡਾ. ਦੇਸ ਰਾਜ ਭੂਮਲਾ (ਖੇਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ, ਭੂਮੀ ਸੁਧਾਰ), ਡਾ. ਨਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ (ਮਿੱਟੀ ਵਿਗਿਆਨੀ), ਡਾ. ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਅਟਵਾਲ (ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਕੀਟ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਦ ਉਤਪਾਦਕ), ਡਾ. ਖੇਮ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ (ਪੌਦਾ ਪਾਲਕ) ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਮਰਪਿਤ ਤੇ ਮਿਹਨਤੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕੀ ਸਟਾਫ ਦੀ ਨੇਕ ਯੋਗ ਸੋਚ ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੁਆਰਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਕਤੂਬਰ 1962 ਵਿੱਚ ਅਣਵੰਡੇ ਰਾਜ ਪੰਜਾਬ (ਹਰਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਮੌਜੂਦ ਨਹੀਂ ਸਨ) ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਤਿੰਨ ਕੈਂਪਸ ਸਨ: ਲੁਧਿਆਣਾ, ਹਿਸਾਰ ਅਤੇ ਪਾਲਮਪੁਰ; ਹਰ ਇੱਕ ਹੁਣ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈ।
ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਨੇ 1962 ਵਿੱਚ ਦੋ ਫੈਕਲਟੀਆਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਿਆ: ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਲਜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰੀ ਵੈਟਰਨਰੀ ਕਾਲਜ ਹਿਸਾਰ। ਉਪਰੰਤ ਨਵੀਆਂ ਫੈਕਲਟੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਲਜ-ਹਿਸਾਰ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਾਲਜ-ਪਾਲਮਪੁਰ, ਪਸ਼ੂ ਵਿਗਿਆਨ ਕਾਲਜ-ਹਿਸਾਰ, ਗ੍ਰਹਿ (ਹੋਮ) ਵਿਗਿਆਨ ਕਾਲਜ-ਲੁਧਿਆਣਾ, ਬੁਨਿਆਦੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕਾਲਜ-ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਕਾਲਜ-ਲੁਧਿਆਣਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
1966 ਤੱਕ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਤਿੰਨ ਕੈਂਪਸਾਂ: ਲੁਧਿਆਣਾ ਕੈਂਪਸ (ਮੁੱਖ), ਥਾਪਰ ਹਾਲ ਵਿਖੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਦੀ ਸੀਟ; ਹਿਸਾਰ ਕੈਂਪਸ ਅਤੇ ਪਾਲਮਪੁਰ ਕੈਂਪਸ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਧੀਨ 8 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਾਲਜ ਸਨ ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਏਕੜ ਜ਼ਮੀਨ ਸੀ।
ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਨੂੰ ਪਹਿਲ ਨਵੰਬਰ 1966 ਨੂੰ ਪੁਨਰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ ਹੋ ਗਏ: ਮੌਜੂਦਾ ਪੰਜਾਬ, ਹਰਿਆਣਾ ਤੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸ਼ਾਸਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼- ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ। ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਪਹਿਲੀ ਨਵੰਬਰ 1966 ਨੂੰ ਵੰਡਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ 1970 ਤੱਕ ਅਣਵੰਡਿਆ ਰਿਹਾ, ਜਦੋਂ ਇਸਦੇ ਤਿੰਨ ਕੈਂਪਸ, ਹਰੇਕ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ: 1. ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਪੀ.ਏ.ਯੂ.; 2. ਹਿਸਾਰ ਵਿਖੇ ਐਚ.ਏ.ਯੂ. ਅਤੇ 3. ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਾਲਮਪੁਰ।
ਮੈਂ ਅਪ੍ਰੈਲ/ਮਈ 1963 ਵਿੱਚ ਹਿਸਾਰ ਕੈਂਪਸ ਵਿਖੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਾਇੰਸ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਬੈਚ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸਾਂ। 1967 ਵਿੱਚ ਬੀ.ਵੀ.ਐਸਸੀ. ਅਤੇ 1969 ਵਿੱਚ ਐਮ.ਵੀ.ਐਸਸੀ. ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਪਹਿਲੀ ਨਵੰਬਰ 1969 ਨੂੰ, ਹਰਿਆਣਾ ਦਿਵਸ `ਤੇ, ਹਿਸਾਰ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹਿੰਸਾ ਹੋਈ ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਿਆਣਵੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੁੱਟਿਆ ਤੇ ਅਪਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਲੁਧਿਆਣਾ ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਕੁੱਟਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਰਾਜ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਸਾਰ ਤੋਂ ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਹਿਸਾਰ ਭੇਜਣ/ਤਬਾਦਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਹੋਣਾ ਪਿਆ; ਤੇ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੀ ਵੰਡ ਲਈ ਮੰਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਹਿਸਾਰ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ (ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ) ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰਾਂ ਤੇ ਗੈਰ-ਅਧਿਆਪਨ ਸਟਾਫ਼ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਲੁਧਿਆਣਾ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਉਦੋਂ ਹੀ 11 ਨਵੰਬਰ 1969 ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਾਇੰਸ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਕਾਲਜ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ 1968 ਵਿੱਚ 5 ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਤੇ ਮੇਰੇ ਸਮੇਤ 6 ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਸਮੂਹ ਨੇ ਜਸਟਿਸ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ, ਤਤਕਾਲੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੰਧਾਵਾ ਨੂੰ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਾਇੰਸ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਕਾਲਜ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮਨਾਉਣ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਦੋਵਾਂ ਕੈਂਪਸਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਨੇ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਕਾਲਜ ਖੋਲ੍ਹਣ ਲਈ ਸਹਿਮਤ ਹੋ ਗਏ।
ਮੈਂ 1969 ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੀਐਚ.ਡੀ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ 1974 ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਮੈਂ 1975 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਪੋਲਟਰੀ ਨਿਊਟ੍ਰੀਸ਼ਨਿਸਟ ਦੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ। ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਸਾਇੰਸਦਾਨ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੈਂ 1978-1979 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਆ ਗਿਆ।
1963 ਤੋਂ 1974 ਤੱਕ ਆਪਣੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਐਨ.ਆਰ.ਆਈ. (1978 ਤੋਂ ਅੱਜ ਤੱਕ) ਦੇ ਨਾਂ `ਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਅਲਮਾ ਮੈਟਰ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਪੇਸ਼ੇ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਰਿਹਾ। ਦੋਵੇਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੈਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਚਾ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਝ ਮਿਸਾਲਾਂ ਹਨ:
1. ਨਵੰਬਰ 1969 ਵਿੱਚ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਨਵੇਂ ਕਾਲਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ
2. 1974-1975 ਤੋਂ ਵੈਟਰਨਰੀ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੇਂਡੂ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ 50% ਸੀਟਾਂ ਦਾ ਰਾਖਵਾਂਕਰਨ
3. 1983 ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਵੈਟਰਨਰੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨਾ। ਡਾ. ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਘੁਮਾਰ ਮੰਡੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿੱਚ 1985 ਇੱਕ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਵੈਟਰਨਰੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਨ। ਹੁਣ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਸੈਂਕੜੇ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਵੈਟਰਨਰੀ ਪ੍ਰੈਕਟਿਸ ਹਨ।
4. 1993 ਵਿੱਚ ਵੈਟਰਨਰੀ ਕਾਲਜ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਐਨ.ਆਰ.ਆਈ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਦਾਖਲੇ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ। ਇਸ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਨੇ ਪਿਛਲੇ 32 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 500 ਐਨ.ਆਰ.ਆਈ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋਣ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀਆਂ ਲੱਭਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਗਡਵਾਸੂ (ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ ਵੈਟਰਨਰੀ ਅਤੇ ਐਨੀਮਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ) ਨੇ ਕਈ ਸੈਂਕੜੇ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਮਾਏ ਹਨ। ਮਿਸਾਲ ਵਜੋਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ 2024-2025 ਵਿੱਚ ਗਡਵਾਸੂ ਨੇ ਐਨ.ਆਰ.ਆਈ. ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਤੋਂ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸਾਂ ਵਿੱਚ 23 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕਮਾਏ। ਇਹ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ 1993 ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਯਤਨਾਂ `ਤੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੈਂ ਸਵਰਗੀ ਡਾ. ਖੇਮ ਸਿੰਘ ਗਿੱਲ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦੀ ਹਾਂ, ਜੋ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਸਨ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਬੇਨਤੀ ਨੂੰ ਮੰਨਿਆ।
5. 2004-2006 ਮੇਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਯਤਨਾਂ `ਤੇ ਗਡਵਾਸੂ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਉਦੋਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਖੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਦੀ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਮੇਰੇ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੇ ਪੱਤਰ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸ. ਧਨਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ ਆਈ.ਏ.ਐਸ. ਸਕੱਤਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਸ. ਜਗਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਕੰਗ ਨੂੰ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ।
6. ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮੈਨੂੰ 2006 ਤੋਂ 2012 ਤੱਕ ਗਡਵਾਸੂ ਦੇ ਸਥਾਪਨਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬੋਰਡ ਦਾ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਅਤੇ ਗਡਵਾਸੂ ਦਾ ਤਕਨੀਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ।
ਅੱਜ ਗਡਵਾਸੂ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਏਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂ ਤੇ ਵੈਟਰਨਰੀ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਅਤੇ ਗਡਵਾਸੂ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ `ਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਗਡਵਾਸੂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਾਲਜ ਆਫ਼ ਵੈਟਰਨਰੀ ਮੈਡੀਸਨ ਦੇ ਪੈਰਾ ਕਲੀਨਿਕਲ ਬਲਾਕ ਦਾ ਨਾਮ “ਡਾ. ਰਛਪਾਲ ਸਿੰਘ ਬਾਜਵਾ ਅਮਰ ਗਿਆਨ ਬਲਾਕ” ਰੱਖ ਕੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਇਸ `ਤੇ ਮਾਣ ਹੈ ਅਤੇ ਮੈਂ ਧੰਨਵਾਦੀ ਵੀ ਹਾਂ।
ਮੈਂ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਅਤੇ ਗਡਵਾਸੂ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਅਧਿਆਪਕਾਂ, ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ, ਸਟਾਫ਼ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦੀ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਤੇ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਅਤੇ ਗਡਵਾਸੂ- ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀ, ਵੈਟਰਨਰੀ ਤੇ ਪਸ਼ੂ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਦਿਅਕ ਖੋਜ ਅਤੇ ਵਿਸਥਾਰ ਸੰਸਥਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
_______________________________________

ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਪੀ.ਐਨ. ਥਾਪਰ
ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਥ ਥਾਪਰ (ਆਈ.ਸੀ.ਐਸ.) ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਲੁਧਿਆਣਾ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ 1968 ਤੱਕ ਇਸ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1960 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਨੂੰ ‘ਡਾ. ਪੀ.ਐਨ. ਥਾਪਰ ਗੋਲਡ ਮੈਡਲ’ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ 1967 ਤੋਂ 1969 ਤੱਕ ਇੰਡੀਅਨ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਰਹੇ। ਸ੍ਰੀ ਥਾਪਰ ਨੂੰ ਮਾਰਚ 1969 ਵਿੱਚ ਓਹਾਇਓ ਸਟੇਟ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਆਨਰੇਰੀ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਥੀਏਟਰ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਸਨ।
ਪੀ.ਐਨ. ਥਾਪਰ 1941 ਤੋਂ 1946 ਤੱਕ ਉਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸੂਚਨਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਣ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੱਤਰ ਰਹੇ ਅਤੇ 1946 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖੁਰਾਕ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਸਪਲਾਈ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਸਕੱਤਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਹ 1947 ਦੌਰਾਨ ਲਾਹੌਰ ਅਤੇ ਜਲੰਧਰ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦੇ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1948 ਤੋਂ 1953 ਤੱਕ ਵਿੱਤ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਪੁਨਰਵਾਸ ਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਕੈਪੀਟਲ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਮੁੱਖ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਵਜੋਂ ਵੀ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਅਤੇ 1964-65 ਦੌਰਾਨ ਪੰਜਾਬ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸੁਧਾਰ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵੀ ਰਹੇ।

ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਦੂਜੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਡਾ. ਐਮ.ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ
ਡਾ. ਐਮ.ਐਸ. ਰੰਧਾਵਾ, ਆਈ.ਸੀ.ਐਸ., ਨੇ 23 ਅਕਤੂਬਰ 1968 ਤੋਂ 27 ਅਕਤੂਬਰ 1976 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਦਾ ਅਹੁਦਾ ਸੰਭਾਲਿਆ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਿੱਖਿਆ, ਖੋਜ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਲਈ ਸਹਾਇਤਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਯਤਨਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1972 ਵਿੱਚ ਪਦਮ ਭੂਸ਼ਣ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ। ‘ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਛੇਵੇਂ ਦਰਿਆ’ ਵਜੋਂ ਸਤਿਕਾਰੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਡਾ. ਰੰਧਾਵਾ ਨੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸ਼ਾਸਨ, ਕਲਾ, ਇਤਿਹਾਸ, ਲੋਕਧਾਰਾ, ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਸੰਸਥਾ ਨਿਰਮਾਣ ਵਰਗੇ ਵਿਭਿੰਨ ਖੇਤਰਾਂ `ਚ ਇੱਕ ਅਮਿੱਟ ਛਾਪ ਛੱਡੀ।
ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਨਿਭਾਉਂਦਿਆਂ ਡਾ. ਰੰਧਾਵਾ ਨੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੇ ਆਉਣ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੋਜ ਪ੍ਰੀਸ਼ਦ ਦੇ ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਤੇ ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਦੇ ਉਪ-ਕੁਲਪਤੀ ਵਜੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹਰੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਣ ਦਾ ਰਾਹ ਪੱਧਰਾ ਕੀਤਾ। ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਵਿਖੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਨਤ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਖੋਜ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮੁੱਖ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਲੈਂਡਸਕੇਪਿੰਗ ਅਤੇ ਪੌਦਿਆਂ ਲਈ ਡੂੰਘੇ ਪਿਆਰ ਰਾਹੀਂ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਹਰਿਆਲੀ ਭਰਿਆ ਬਣਾਇਆ।

ਗਡਵਾਸੂ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਧਨਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ
ਧਨਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬੈਂਸ (ਆਈ.ਏ.ਐਸ.), ਸਕੱਤਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਨੂੰ 2005 ਦੇ ਮੱਧ ਤੋਂ 31 ਦਸੰਬਰ 2006 ਤੱਕ ਗਡਵਾਸੂ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਗਨ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਮਿਹਨਤ ਨੇ ਗਡਵਾਸੂ ਨੂੰ ਮਜਬੂਤੀ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤਕਨੀਕੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬੋਰਡ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਆਨੰਦ ਆਇਆ। ਸਿਰਫ਼ 18 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ, ਸਾਰੇ ਡੀਨ ਅਤੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਪੀ.ਏ.ਯੂ. ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਸੰਪਤੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦਾ ਸੁਲ੍ਹਾ ਸੁਲਝਾ ਲਿਆ ਗਿਆ।
ਗਡਵਾਸੂ 2006 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਲਜ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਸੀ, ਹੁਣ ਇਸ ਵਿੱਚ 8 ਤੋਂ 20 ਕਾਲਜ ਹਨ, ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਤੇ ਸਮਰਪਿਤ ਵਿਗਿਆਨੀ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕ ਇਸਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿੱਚ ਸਗੋਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਵੈਟਰਨਰੀ ਤੇ ਪਸ਼ੂ ਵਿਗਿਆਨ ਦਾ ਇੱਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸੰਸਥਾਨ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।